ลำดับขั้นของการศึกษาธรรม

ลำดับขั้นของการศึกษาธรรมะ

สำหรับผู้เริ่มปฏิบัติเพื่อให้ง่ายแก่ความเข้าใจ ในการปฏิบัติตามแต่ละขั้นตอน

ประกอบด้วย

ศรัทธา >> วิริยะ >> สติ >> สมาธิ >> ปัญญา >> ธรรมะ >> ขันติ >> อุเบกขา >> ปล่อยวาง >> ว่าง

เมื่อแรกพบกับธรรมะจึงเกิดความศรัทธาต่อ พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ แล้ว

ขั้นต่อไปควรที่จะกระทำความเพียรเพื่อให้เกิดสติ การกระทำความเพียรเพื่อให้เกิดสติ คือ การรักษาศีล

เพราะมีสติจึงยับยั้งการกระทำความชั่วทั้งหลายได้ เมื่อฝึกสติจนรักษาศีลได้เป็นปกติแล้ว

ขั้นต่อไปคือการฝึกสติต่อเนื่องเพื่อให้เกิดสมาธิ การที่จะฝึกสติให้เกิดสมาธิได้ คือ การฝึกจิตให้ว่างจากนิวรณ์ ๕ ให้ว่างจากความชั่วทั้ง ๕ นี้ก่อน จิตจึงเป็นสมาธิได้

ขั้นต่อไปเมื่อจิตมีสติจนเกิดสมาธิควรที่จะมองหาปัญญา การมองหาปัญญาคืออะไร คือการพิจารณาตามความเป็นจริง แล้วควรพิจารณาอะไร ให้พิจารณาความจริงทั้ง ๔ นี้ก่อน คือ พิจารณา กาย,เวทนา,จิต,ธรรม

การพิจารณานี่แหละคือตัวปัญญา เราควรมีปัญญาเพื่อให้มองเห็นธรรมทั้งหลายที่มีอยู่ในโลก ธรรมทั้งหลายก็คือความจริงทั้งหลายในโลกนี้ มีทั้งความจริงในด้านที่ดีและในด้านที่ไม่ดี

ขั้นต่อไปเมื่อเราแยกแยะความจริงที่ว่านี้ได้แล้ว เราก็เลือกกระทำความจริงในด้านที่ดี และไม่กระทำความจริงในด้านที่ไม่ดี การไม่กระทำในด้านที่ไม่ดีนั้น เราต้องมีขันติ ความอดทนอดกลั้นจึงสามารถไม่กระทำในด้านที่ไม่ดีได้

ขั้นต่อไปเมื่อเรารู้จักขันติและนำมาใช้เพื่อไม่ให้กระทำในด้านที่ไม่ดีแล้ว เราสามารถยกระดับไปสู่อีกคุณธรรมหนึ่งก็คือ อุเบกขาธรรม เป็นคุณธรรมขั้นสูงซึ่งประกอบไปด้วย ขันติ สติ และปัญญา

การฝึกจิตให้มีอุเบกขาธรรมก็เพื่อให้เรายับยั้งไม่กระทำในความชั่ว ปล่อยวางในสิ่งที่ไม่ดีทั้งหลาย เพื่อไม่ให้เกิดอกุศลกรรมแก่ตัวเราเอง เป็นการสร้างภพชาติต่อไปไม่สิ้นสุดนั่นเอง

สุดท้ายการศึกษาธรรมทั้งหลายจึงมาลงที่ความว่าง ความว่างที่ว่านี้คือว่างจากการทำความชั่ว กรรมชั่วทั้งหลาย ที่เป็นปัจจัยนำไปสู่การเกิดใหม่ไม่มีที่สิ้นสุด

หัวใจสำคัญของศาสนาพุทธจึงกล่าวไว้ว่า การทำความดี ละเว้นความชั่ว และทำจิตใจให้บริสุทธิ์ เป็นหลักการที่นำไปสู่ความหลุดพ้น

 

มีศรัทธา ย่อมมีธรรมะ

มีวิริยะ ย่อมมีขันติ

มีสติ ย่อมมีอุเบกขา

มีสมาธิ สามารถปล่อยวาง

ใช้ปัญญาไปสู่ความว่าง

 

ไม่ศรัทธา
แต่หาความจริงในธรรมมะได้เพราะพุทธองค์สอนไม่ให้เชื่อ
เราก็ตามดูตามรู้ไปเท่านั้นได้หรือไม่ขอรับ

 

ถ้าไม่มีศรัทธา เราก็ไม่สามารถปฏิบัติธรรมได้เลยครับ
เพราะจะมีนิวรณ์ตัวหนึ่งชื่อว่าวิจิกิจฉา ซึ่งขวางทางแห่งปัญญา
จริงๆแล้วศรัทธามันมีสองแบบ
คือ ตัวแรก มาจากปัญญา
ตัวที่สองคืออธิโมกขศรัทธา คือฟังปุ๊บเชื่อปั๊บ

พระพุทธเจ้าท่านให้ใช้ศรัทธาตัวแรก

อย่างที่คุณมะหน่อ กล่าวว่าพระพุทธเจ้าสอนไม่ให้เชื่อ อันนี้ไม่จริงทั้งหมดนะครับ
ท่านสอนให้เชื่อได้ เมื่อใช้ปัญญาพิจารณาไตร่ตรอง
และไม่จำเป็นต้องลองปฏิบัติทั้งหมดด้วย
ไม่งั้นเราคงไม่เชื่อว่าใครเป็นพระพุทธเจ้าจนกว่าเราจะเป็นพระพุทธเจ้าแล้วละครับ
เราไม่ต้องลองปฏิบัติทั้งหมด
เช่น อย่าแหย่ปลั๊กไฟนะ ไฟจะดูด เราไม่ต้องไปลองแหย่มันหรอกครับ
หรือ อย่าทำผิดศีลนะ จะเป็นเหตุให้ลงนรก
เราจำเป็นต้องลงนรกก่อนหรือถึงจะเชื่อ

แต่ถ้ารักจะพิสูจน์ รบกวนปฏิบัติตามสายอภิญญาหรือวิชชาสาม
รักจะพิสูจน์จริงๆ ต้องเป็นคนจริง ยอมปฏิบัติตามทั้งหมดเพื่อพิสูจน์

 

พระวจนะ" ภิกษุทั้งหลาย การคบสัปบุรุษ เป็นไปบริบูรร์แล้ว ย่อมทำการฟังสัทธรรมบริบูรณ์...การฟังสัทธรรมบริบูรณ์แล้ว ย่อมทำสัทธาบริบูรณ์.........สัทธาบริบูรณ์แล้วย่อมทำโยนิโสมนสิการบริบูรณ์.......โยนิโสมนสิการบริบูรณ์แล้ว ย่อมทำความเป็นผู้มี สติสัมปชัญญะให้บริบูรณ์..........ความเป็นผู้มีสติสัมปชัญญะบริบูรรณ์แล้วย่อมทำการสำรวมอินทรีย์ให้บริบูรณ์.........การสำรวมอินทรีย์บริบูรณ์แล้ว ย่อมทำสุจริตสามประการให้บริบูรณ์.............สุจริตสามประการบริบูรณ์แล้ว ย่อมทำ สติปัฎฐานสี่ประการให้บริบูรณ์...............สติปัฎฐานสี่ประการบริบูรณ์แล้ว ย่อมทำโพชฌงค์เจ็ดประการให้บริบูรณ์......................โพชฌงค์เจ็ดประการบริบูรณ์แล้ว ย่อมทำ วิชชาและ วิมุติให้บริบูรณ์..................ภิกษุทั้งหลาย อาหาร แห่ง วิชชาและวิมุติ ย่อมมีได้ด้วยอาการอย่างนี้ และบริบูรณ์แล้วด้วยอาการอย่างนี้(ต่อจากนี้ตรัสอุปมาด้วย ฝนตกลงในที่สูงแล้วใหลลงมาที่ต่ำ ย่อมทำให้เต็มบริบูรณ์ ต่อต่อกันลงมาตามลำดับ จนกระทั่งถึง ทะเล)-----ทสก.อํ.24/123/61.----------(อริยสัจจากพระโอษฐ์ ท่านพุทธทาส)สัทธาบริบูรณ์ ย่อมทำโยนิโสมนสิการให้บริบูรณ์

 

ถ้าเชื่อที่สอนก็เป็นศรัทธาแล้วละ

 

นิวรณ์ หมายถึง อุปสรรค ที่ขัดขวางการเดินทาง ค่ะ
แต่ในส่วนของการปล่อยวาง ต้องอาศัย อาสวะขยญาณ แล้วค่ะ

ในส่วนของ สมัยพุทธองค์ ยังอยู่ ท่านเรียกตัวเองว่า ผู้ชี้ ค่ะ ชี้เฉพาะ ผู้ที่เขามีศรัทธา เกิดศรัทธา แล้ว ค่ะ