"พ่อแม่ .. รังแกฉัน?" (สมเด็จพระสังฆราชเจ้าฯ)

"พ่อแม่ .. รังแกฉัน?"

********

" .. ความมีสัมมาคารวะต่อความรู้สึกของผู้อื่นเป็นความงดงามประจำจิตใจคนไทยมาแต่ไหนแต่ไร "เพิ่งจะมาได้ยินผู้เฒ่าผู้แก่รำพึงรำพันหนาหูสมัยนี้ว่า ความงดงามแห่งจิตใจไทยแห่งมารยาทไทย กำลังหมดไปทุกที อย่างน่าเสียใจ อย่างน่าเศร้าใจ" เป็นอย่างยิ่ง

เหตุประการหนึ่งก็เพราะผู้เฒ่าผู้แก่ "หรือพ่อแม่ปู่ย่าตายายพี่ป้าน้าอาสมัยนี้ มีความเกรงใจลูกหลานมากกว่าสมัยก่อน" น่าจะเพราะลูกหลานสมัยก่อนมีการศึกษาไม่เท่าสมัยนี้

"ยิ่งลูกหลานเล่าเรียนสูง แม่พ่อปู่ย่าตายายพี่ป้าน้าอาก็ยิ่งเกรงใจ ขัดหูขัดตาเพียงไรก็อดทนเก็บเงียบไว้แต่ภายในใจ โดยหารู้ไม่ว่า นั่นคือการกำลังลงโทษลูกหลานผู้ที่เป็นที่รักดังดวงใจ" ที่หนักนักหนา หนักจนไม่มีทางจะสามารถแก้ไขให้ร้ายกลายเป็นดีได้อีกต่อไป

นิทานไทยเรื่องหนึ่ง "ซึ่งรู้จักกันดี ที่มีชายคนหนึ่งต้องโทษประหารชีวิต พ่อแม่ร้องไห้คร่ำครวญ น้ำตาแทบเป็นสายเลือด คำตัดพ้อของลูกชายที่กำลังเดินไปสู่ที่ประหาร" คือ

"แม่พ่อฆ่าเขา แม่พ่อไม่เคยดุด่า ไม่เคยว่า ไม่เคยตักเตือนอบรมสั่งสอนเลย" เมื่อเขาทำผิดเล็ก ๆ น้อย ๆ บางทียังชื่นชมว่าเขาฉลาด ที่ทรยศคดโกงลักโขมยได้สำร็จโดยไม่ถูกจับได้ โดยไม่มีผู้รู้เท่าทัน "แม่พ่อทำให้เขาไม่รู้จักผิดชอบชั่วดี ทำผิดทำชั่วร้ายแรงร้ายกาจยิ่งขึ้นเป็นลำดับ จนถึงต้องเดินเข้าสู่หลักประหาร"

ผู้ใหญ่ทั้งหลาย "เมื่อได้รู้เรื่องนี้แล้ว น่าจะนำไปคิดให้หนัก อย่าให้วันหนึ่งข้างหน้าต้องถูกลูกหลานตัดพ้อต่อว่า ทำนองเดียวกับนักโทษประหารผู้นั้น และเมื่อถึงวันนั้น" ท่านอาจมีความรู้สึกว่า ยิ่งกว่ากำลังเดินไปสู่หลักประหารด้วยตนเอง

จงดับไฟแต่หัวลม "ไทยจะได้ไม่สูญสิ้นไปต่อหน้าต่อตา พร้อมกับความสูญสิ้นของวัฒนธรรมไทยที่งดงาม" .. "

"พระวรธรรมคติ"
สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณสังวร
ประทานบรรดาผู้เข้าเฝ้า ณ วัดบวรนิเวศวิหาร
วันที่ ๒๒ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๔๑