กรรมที่ทำำให้ไปเป็นสัตว์

ถาม

– กรรมอะไรที่ทำำให้ไปเป็นสัตว์ประเภทต่ำงๆครับ?​

สัตว์เดรัจฉานเป็นสิ่งจับต้องได้ เราสามารถเห็นพวกมันด้วยตา ฟัง​

เสียงพวกมันด้วยแก้วหู โดยไม่จำำเป็นต้องมีตาทิพย์หูทิพย์เสียก่อน

ฉะนั้นก็แปลว่าเราสามารถรู้เห็นการรับ ​

‘ผลกรรม’ มากมายผ่านรูปชีวิต
สัตว์อันหลากหลายมหาศำลบนโลกใบนี้เอง บำงเผ่าพันธุ์เหินไปในเวิ้ง

อากาศว่าง บางเผ่าพันธุ์แหวกว่ายไปในห้วงน้ำำใหญ่ บางเผ่าพันธุ์

เอาแต่มุดหัวอยู่ในดินทึบ และหลายเผ่าพันธุ์ก็เคลื่อนไหวอยู่บนผิวโลก

รับผัสสะร้อนเย็นต่างกัน มีอัตภาพเล็กใหญ่ล้ำำเหลื่อมกัน และสามารถ
กระทำำกำรผิดแผกกว่ากันวิจิตรพิสดารนัก
แต่สัตว์จะวิจิตรพิสดารปานใด ชนวนเหตุอันนำำไปสู่อบายภูมิระดับ
เดรัจฉานก็ไม่ต่างกันนัก หลักๆได้แก่​

๑​

) มีจิตเศร้าหมองก่อนตาย หมายความว่าไม่ต้องชั่วร้ายมาก ขอ​

แค่จิตเศร้ำหมอง หรือพะวงติดข้องอยู่ในความคิดที่เป็นอกุศล ก็เพียง

พอแล้วกับกำรไปถือกำำเนิดเป็นสัตว์ เนื่องจากจิตที่เศร้ำหมองย่อมขาด

กำำลังระลึกถึงกุศลผลบุญ ฉะนั้นที่จะให้ไปสู่ภพภูมิที่เจริญคงยาก​

๒​

​

) ประกอบกรรมชั่วโดยปราศจากความละอาย หมายความว่าชั่ว​

พอประมำณ แต่ยังไม่ทะลุพื้นเดรัจฉานร่วงหล่นลงสู่นรกภูมิ เช่น

เบียดเบียนชีวิตผู้อื่นได้แบบไม่กะพริบตา คดโกงได้หน้าด้านๆ ประกอบ

กามแบบสำำส่อน โป้ปดมดเท็จเอาตัวรอดไว้ก่อน ร่ำำสุราจนเมามายโดยขาดความเห็นโทษ อย่างใดอย่างหนึ่งใน ๕ ประการนี้ก็เพียงพอกับการลงไปเป็นสัตว์ เนื่องจากจิตที่สกปรกย่อมไม่อาจส่องสว่างคู่ควรกับสุคติ​

​

ได้ จิตที่เศร้ำหมองก่อนตายด้วยความเป็นผู้ทุศีลนั้น หนักหนากว่าจิตที่เศร้ำหมองเพราะความติดข้องห่วงหน้าพะวงหลังมากนัก​

ส่วนที่ว่าจะไปเป็นสหายของหมู่สัตว์ชนิดใด ก็ขึ้นอยู่กับกรรมแยก

กรรมย่อยที่แต่ละคนกระทำำต่างๆกัน จำำแนกโดยคร่าวคือ​

๑​

​

) จำำพวกร่างเล็ก ใช้ชีวิตตามสัญชาตญาณมากกว่ามีสำำนึกคิด​

อ่านตริตรอง รูปชีวิตแบบนี้ถือกำำเนิดด้วยอำำนาจกรรมชั่วที่กระทำำโดย

ไม่ยับยั้งชั่งใจ สักแต่คิดว่าใครๆเขาก็ทำำกัน หรือแม้เมื่อทำำดีก็ด้วยกำำลังใจที่อ่อน ไม่เป็นตัวของตัวเองในการประกอบบุญกุศล ต้องรอคนชักจูงหรือคะยั้นคะยอจริงจังถึงจะยอมทำำแบบเสียไม่ได้

๒​

​

) จำำพวกร่างใหญ่ มีความคิดอ่านหรือสติปัญญำพอตัว มีลักษณะ​

อุปนิสัยแบบมนุษย์ติดอยู่บ้าง รูปชีวิตแบบนี้ถือกำำเนิดด้วยอำำนาจกรรม


ชั่วที่กระทำำแบบยั้งใจได้บ้าง อยากปรับปรุงนิสัยใจคออยู่บ้าง เสียแต่ว่ำแพ้กิเลส ยอมประกอบกรรมชั่วอยู่เนืองๆมากกว่า แต่พวกนี้อาจเคย

ทำำบุญมาดี มีกำำลังใจเข้มแข็ง ไม่ต้องผลักดันมากก็คิดทำำดีด้วยตนเองบ้างส่วนเกณฑ์โดยคร่าวที่ทำำให้ไปเป็นสัตว์ในอัตภาพและสิ่งแวดล้อมต่างๆกันนั้น ได้แก่​

๑​

​

) ประเภทที่เลื่อนชั้นจากสัตว์นรกขึ้นไปเป็นสัตว์เดรัจฉาน พวกนี้​

ยังเหลือเศษกรรมที่ควรแก่ความแผดเผา อึดอัด หรือเดือดร้อนทรมาน

มักไปอยู่ในสภาพแวดล้อมอันลำำบากกันดำร ภูมิประเทศเขตร้อนจัด

หรือตกอยู่ในภาวะบีบคั้น น่าอึดอัดคับข้อง น่าตื่นกลัวอยู่เนืองๆ​

๒​

​

) ประเภทที่เปลี่ยนจากความเป็นสัตว์สู่ความเป็นสัตว์ พวกนี้ยังไม่​

หมดกรรมระดับเดิม หรือระหว่างมีอัตภาพหนึ่งๆก็ประกอบกรรมซ้ำำเติม

ตนเองเข้าให้อีก ก็ต้องอยู่ในสภาพเดิมๆต่อ เช่นเมื่อถอยลงไปสู่ความ

เป็นสุนัข ก็อาจติดอาการเห่ำเอาเรื่อง ติดกามแบบไม่เลือกหน้าอย่าง

สุนัข ต้องเป็นสัตว์หน้าขนชนิดเดิมซ้ำำซากนับหมื่นชาติ จนกว่าจะมีเหตุ
ให้พัฒนาจิตเลื่อนภูมิไปเป็นสัตว์อื่นที่สบายขึ้น หรือไม่ก็ลดระดับตกต่ำำ
ย่ำำแย่ลง เช่นพวกมีสันดานชอบความรุนแรงมักเสี่ยงต่อการไหลสู่เหว
นรกมากกว่าอยู่กับที่​

๓​

​

) ประเภทที่ลดชั้นจำกเปรตลงมาเป็นสัตว์ พวกนี้เคยสูงกว่า​

เดรัจฉาน แต่ยังไม่สำมารถระลึกถึงกุศล หรือยังไม่มีกุศลในอดีตมาช่วยเลื่อนชั้นให้ไปเป็นมนุษย์ พอจะตายจิตอาจเศร้ำหมองจนต้องตกต่ำำไปเป็นสัตว์ ซึ่งจะสบายหรือลำำบากก็ขึ้นอยู่กับเหตุที่สร้างไว้เมื่อครั้งมีโอกาสเป็นมนุษย์ หากมีบุญหนุนอยู่บ้างก็จะลงไปเป็นพวกที่มีสิทธิ์เลื่อนชั้นขึ้น แต่หากไม่มีบุญหนุนเลย มีแต่บาปถีบหัวส่ง ก็ต้องไปเป็นพวกที่โงหัวลืมตำอ้าปากยากหน่อย

๔​

​

) ประเภทที่ลดชั้นจากมนุษย์ลงมาเป็นสัตว์ พวกนี้โดยรวมคือเป็น​

คนประเภททำำตัวตกต่ำำจนหลุดระดับชั้นของความเป็นมนุษย์ คือขำด

ความละอายต่อบาปซึ่งเป็นพื้นฐานสำำคัญของสุคติภูมิ แต่เมื่อพลาดไป

เป็นสัตว์แล้วก็อาจจะยังมีความใกล้เคียงกับครั้งเป็นมนุษย์อยู่ คือเคยมี

นิสัยหลักๆอย่ำงไร ก็ไปเป็นสัตว์ที่แสดงออกซึ่งนิสัยนั้นๆเด่นชัด เช่น
จองหองพองขน ชอบก่อเรื่อง น้อยใจเก่ง หรือขี้ระแวง แมวบางตัว
หน้าตาขี้โกงและหวาดระแวงก็เพราะครั้งเป็นมนุษย์นั้นชอบเอารัดเอา
เปรียบ มีความตระหนี่ถี่เหนียว เห็นแก่ตัวจัด จนกลายเป็นผลให้ขี้ระแวง ลุกลี้ลุกลน กลัวใครจะมาทำำอะไรตนตั้งแต่ยังเล็กๆ​

๕​

​

) ประเภทที่ลดชั้นจำกเทวดาหรือพรหมลงมาเป็นสัตว์ พวกที่ตก​

ร่วงข้ามขั้นจากสภาพทิพย์มาอยู่ในสภาพหยาบนั้น มักมีเหตุอกุศลใน

อดีตมำบีบคั้น ไม่ค่อยจะใช่พวกทำำบาปหนักระหว่างอยู่ในพิมานแมน

จัดเป็นของหายากประมาณหนึ่งในแสนหรือหนึ่งในล้าน แต่เมื่อเป็นสัตว์ก็จะมีส่วนของบุญเก่าเกื้อหนุนให้มีลักษณะเลอเลิศหรือมีความสุขสบายเกินผองเพื่อน เช่นเป็นหมาหรือแมวน่ารัก เป็นสุดพิศวาสขาดใจของเหล่าเศรษฐีซึ่งยอมจ่ายค่าเลี้ยงดูแสนแพงยิ่งกว่าเลี้ยงดูคน สภาพถูกปรนเปรอเกินสัตว์มักทำำให้เย่อหยิ่งเกินสัตว์ไปด้วย แต่ความเย่อหยิ่งนั้นก็มักผูกพวกมันไว้กับความเป็นสัตว์อีกหลายครั้ง เว้นแต่พวกที่เคยอบรมตนให้อ่อนน้อม ไร้ทิฐิ และมีสำำนึกคิดอ่านในทำงถ่อมตัวมามาก ก็จะไม่เย่อหยิ่งขนาดผูกไว้กับภาวะของสัตว์ได้นานนัก

สำำหรับกรรมที่ทำำให้ไปเป็นสหายของเหล่าเดรัจฉานนั้น แม้คน
ธรรมดาที่ไร้ตาทิพย์ทั่วไปก็อาจอนุมานจำกความรู้สึกของตัวเองได้
คร่าวๆ​

เพราะมนุษย์เป็นภูมิที่อยู่สูงกว่าสัตว์ จึงสามารถเลียนแบบ
ลักษณะของความเป็นสัตว์ชนิดหนึ่งๆได้ด้วยความเข้าใจ
ประเมินหรือประมาณจากใจได้ว่าความเป็นสัตว์ชนิดนั้นๆเข้ากัน
กับความรู้สึกนึกคิดแบบไหน

ยกตัวอย่างสักเล็กน้อย เช่น​

๑) ลองยืดคางลงต่ำำ ห่อปากทำำหน้าเหมือนลิง จะรู้สึกถึงคำำว่ำ ‘ลิง​

หลอกเจ้ำ’ ใจจะคล้อยไปทางชอบล้อเลียน ชอบเย้ยหยัน ชอบ
ปลิ้นปล้อน ชอบซุกซน

๒​

​

) ลองทำำตาดุร้ายและแยกเขี้ยวคำำราม จะรู้สึกถึงคำำว่ำ ‘ดุเหมือน
เสือ’ ใจจะคล้อยไปทางชอบแสดงความโกรธ ชอบแสดงอำำนาจข่มขวัญ ชอบใช้เขี้ยวเล็บในการทำำร้าย

๓​

​

) ลองทำำเสียงโฮ้งๆดังๆ จะรู้สึกถึงคำำว่า ‘เห่ำเหมือนหมา’ ใจจะ
คล้อยไปทางชอบบ๊งเบ๊ง ชอบทะเลาะเบาะแว้งอย่างไร้เหตุผล ชอบขู่

มากกว่ากัดจริง ชอบลอบกัดศัตรูจากข้างหลัง

๔​

​

) ลองทำำท่าเสือกคลานไปโดยไม่ใช้แขนขา จะรู้สึกถึงคำำว่า​

‘เกียจคร้านเหมือนงูเหลือม’ ใจจะคล้อยไปทางชอบนอนกองอยู่กับที่
ชอบสวาปามให้อิ่มใหญ่ๆแล้วพักยาว

อกุศลกรรมที่ทำำๆไปทุกวันนั้น อาจรวมลงเป็นความชอบใจเข้ำข่าย

อาการแบบใดแบบหนึ่งในตัวอย่างข้างต้น จิตใจเป็นอย่างไรก็กระเดียดไปมีพฤติกรรมแบบนั้นๆ และยึดภพแห่งความเป็นเช่นนั้นไว้

แต่ตัวอย่างแค่ ๓​

​

-๔ ชนิดข้างต้นนี้น้อยเกินไปหน่อยครับ สัตว์มีเป็นแสนเหล่า แต่ละเหล่าอาจแยกย่อยได้เป็นร้อยสายพันธุ์ ลักษณะนิสัยแบบใดแบบหนึ่งมิใช่เกณฑ์ตายตัวให้ต้องอยู่ในภพจำำเพาะเจาะจงเสมอไป เช่น ตอนเป็นมนุษย์ชอบขู่ตะคอกให้คนอื่นกลัว ตายไปอาจไม่เป็นเสือในป่า เพราะวาสนาที่แท้อาจเป็นได้แค่ร็อตไวเล่อร์ที่ชอบกัดเด็กก็ได้​

เมื่อเป็นสัตว์แล้ว แต่ละประเภท แต่ละเผ่าพันธุ์ก็มีสิทธิ์พัฒนาที่แตก

ต่างกัน การที่ได้มีโอกาสเกิดเป็นสัตว์เลี้ยงของคนมีบุญนั้น เป็นโอกาสใกล้ที่สุดที่จะยกระดับจิตวิญญาณให้สูงขึ้น โดยอาจไปเป็นเปรตประเภทที่มีความสบายมากกว่าความลำำบาก หรือถ้ามีวาสนาพอจะไปอยู่ในวัดที่มีพระผู้ทรงศีลให้ความเมตตาเป็นพิเศษ ก็อาจได้สปริงบอร์ดกระดกขึ้นมาเป็นมนุษย์ไปเลย​

อย่างไรก็ตาม การอยู่ใกล้คนมีบุญไม่ประกันความปลอดภัยเสมอ
ไป ตรงข้าม หากบันดาลโทสะเผลอทำำร้ายมนุษย์ผู้เลี้ยงดู ก็อาจกลาย
เป็นเงาดำำใหญ่ติดตัว ให้ผลแบบเฉียบพลัน เช่นถูกสัตว์ด้วยกันทำร้าย
สาหัสแทบจะทันที กับทั้งอาจส่งผลระยะยาว เช่นขณะตายจะเป็นไข้
ทรมาน ทำำให้จิตปั่นป่วนและตกร่วงลงไปสู่ภพที่ยิ่งย่ำำแย่หนักกว่าเก่าได้ คนเราคิดอะไรบ่อยๆ จิตก็ถูกปรุงแต่งให้เป็นดีเป็นร้ายตำมนั้น
อยู่ๆจิตไม่ได้เข้าไปอยู่ในภพสูงหรือภพต่ำำโดยบังเอิญ แต่บางทีนึกว่า
ผิดเล็กผิดน้อยนิดเดียว ประมาทว่าคงไม่เป็นไร หารู้ไม่ว่าเมื่อสั่งสมจน
เคยชินและกลายเป็นนิสัยติดตัวแล้ว ก็อาจรวมเข้าเป็นกรรมหนัก ให้ผลขนาดกำำหนดทิศทางไปสู่ความเป็นสัตว์ได้​

การทำำทานสละความตระหนี่ มีแก่ใจรักษาศีลชำำระความสกปรก
ไม่หมกตัวอยู่กับอบายมุข และเหนือกว่านั้นคือมีจิตคิดเมตตา เจริญ
ปัญญาเห็นความไม่น่ายึดมั่นถือมั่นทั้งปวง จะเป็นประกันให้รู้สึกอุ่นใจ
ออกมาจากข้ำงใน ว่าเราห่างไกลจากสภาพจิตแบบสัตว์มากแล้ว นั่น
แหละครับ ประเสริฐสุด เพราะหากพลาดพลั้งถอยหลังเข้าคลองแล้ว
โอกาสกลับขึ้นมาเสวยสุขแบบมนุษย์ใหม่ช่างยากเย็นเข็ญใจเหลือ​

ประมาณ

ที่มา www.dungtrin.com
​

​

​

 

มีคำครูบาอาจารย์เคยสอนไว้ครับ ว่า
โกรธคือโง่ โมโหคือบ้า