โทษของการนอนลืมสติ

โทษของการนอนลืมสติ
[๑๒๒๔]
อุ. บุคคลผู้นอนลืมสติไม่รู้ตัว นอนหลับ มีโทษเท่าไรหนอแลพระพุทธเจ้าข้า?
พ. ดูกรอุบาลี บุคคลผู้ลืมสติไม่รู้สึกตัว นอนหลับ มีโทษ ๕ นี้. โทษ ๕ อะไรบ้าง? คือ:

๑. หลับไม่สบาย
๒. ตื่นขึ้นไม่สบาย
๓. ฝันเห็นสิ่งเลวทราม
๔. เทวดาไม่รักษา
๕. น้ำอสุจิเคลื่อน

ดูกรอุบาลี บุคคลผู้ลืมสติไม่รู้สึกตัวนอนหลับมีโทษ ๕ นี้แล.

อานิสงส์ของการนอนมีสติ
ดูกรอุบาลี บุคคลผู้ตั้งสติ รู้สึกตัวอยู่ นอนหลับ มีอานิสงส์ ๕ นี้. อานิสงส์ ๕ อะไรบ้าง? คือ:

๑. หลับสบาย
๒. ตื่นขึ้นสบาย
๓. ไม่ฝันเห็นสิ่งเลวทราม
๔. เทวดารักษา
๕. น้ำอสุจิไม่เคลื่อน

ดูกรอุบาลี บุคคลผู้ตั้งสติ รู้สึกตัวอยู่ นอนหลับ มีอานิสงส์ ๕ นี้แล.

พระไตรปิฎก ฉบับบาลีสยามรัฐ (ภาษาไทย) เล่มที่ ๘
พระวินัยปิฎก เล่มที่ ๘ ปริวาร
หน้าที่ ๔๗๗/๕๑๗

 

ว่าด้วยอสัทธรรมและสัทธรรม
[๙๙๔]
อสัทธรรม ๗ คือ
ไม่มีศรัทธา ๑
ไม่มีความละอาย ๑
ไม่มีความเกรงกลัว ๑
มีการฟังน้อย ๑
เกียจคร้าน ๑
หลงลืมสติ ๑
มีปัญญาทราม ๑.

สัทธรรมมี ๗ คือ
มีศรัทธา ๑
มีความละอาย ๑
มีความเกรงกลัว ๑
มีการฟังมาก ๑
ปรารภความเพียร ๑
มีสติตั้งมั่น ๑
มีปัญญา ๑.

พระไตรปิฎก ฉบับบาลีสยามรัฐ (ภาษาไทย) เล่มที่ ๘
พระวินัยปิฎก เล่มที่ ๘ ปริวาร
หน้าที่ ๓๒๑/๕๑๗

 

กำหนดอย่างไรครับ นอนแบบมีสติ ผมเคยนอนแบบทำสมาธิ กำหนดที่หว่างคิ้ว แต่สุดท้ายก็หลับไม่มีสติ

ถ้านอนแบบมีสติถึงตอนเช้า พอเวลาตื่นตอนเช้าอาการจะเป็นอย่างไรครับ
----------------------------------------------------------------

 

อานิสงส์ของการนอนมีสติ
ดูกรอุบาลี บุคคลผู้ตั้งสติ รู้สึกตัวอยู่ นอนหลับ มีอานิสงส์ ๕ นี้. อานิสงส์ ๕ อะไรบ้าง? คือ:

๑. หลับสบาย
๒. ตื่นขึ้นสบาย
๓. ไม่ฝันเห็นสิ่งเลวทราม
๔. เทวดารักษา
๕. น้ำอสุจิไม่เคลื่อน

 

(๑) สงัดจากกาม สงัดจากอกุศลธรรม เข้าปฐมฌานมีวิตก มีวิจาร มีปีติและสุขเกิดแต่วิเวกอยู่ ฯ

(๒) เข้าทุติยฌาน มีความผ่องใสแห่งใจภายใน มีความเป็นธรรมเอกผุดขึ้น เพราะสงบ
วิตกและวิจาร ไม่มีวิตก ไม่มีวิจาร มีปีติและสุขเกิดแต่ สมาธิอยู่ ฯ

(๓) เป็นผู้วางเฉยเพราะหน่ายปีติ มีสติสัมปชัญญะอยู่ และเสวยสุขด้วยนามกายเข้าตติยฌาน
ที่พระอริยะเรียกเธอได้ว่า ผู้วางเฉย มีสติ อยู่ เป็นสุข อยู่ ฯ

(๔) เข้าจตุตถฌาน อันไม่มีทุกข์ ไม่มีสุข เพราะละสุขละทุกข์
และดับโสมนัสโทมนัสก่อนๆ ได้ มีสติบริสุทธิ์เพราะอุเบกขาอยู่ ฯ

ภิกษุนั้นย่อมใส่ใจความว่างภายนอก ...
ภิกษุนั้นย่อมใส่ใจความว่างทั้งภายในและภายนอก ...
ภิกษุนั้นย่อมใส่ใจอาเนญชสมาบัติ เมื่อเธอกำลังใส่ใจอาเนญชสมาบัติจิตย่อมแล่นไป
เลื่อมใส ตั้งมั่น นึกน้อมไปในอาเนญชสมาบัติ เมื่อเป็นเช่นนั้น ภิกษุย่อมรู้ชัดอย่างนี้ว่า



หากเมื่อภิกษุนั้นอยู่ด้วยวิหารธรรมนี้ จิตย่อมน้อมไปเพื่อจะนอน เธอ ย่อมนอนด้วยใส่ใจว่า
อกุศลธรรมลามกคืออภิชฌาและโทมนัส จักไม่ครอบงำเราผู้นอนอยู่อย่างนี้ได้ ด้วยอาการนี้แล
เป็นอันเธอรู้สึกตัวในเรื่องการนอน ฯ
(ย่อมาจาก)
พระไตรปิฎก ฉบับบาลีสยามรัฐ (ภาษาไทย) เล่มที่ ๑๔
พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๖ มัชฌิมนิกาย อุปริปัณณาสก์
หน้าที่ ๑๘๘/๔๑๓

 

นอนอย่างมีสติทำอย่างไร....ก็โดยการ นำจิตมาเกาะพระไง๊...นอนไป จิตก็นึกถึงพระไปจนหลับค่ะ...

 

แล้วกรณีสวดมนต์ไปเรื่อยๆ จนนอนหลับไปถือว่านอนอย่างมีสติได้ไหมครับ เพราะทำบ้างไม่ทำบ้าง

 

ขอคำแนะนำชี้แนะด้วยครับ..

การนอนหลับอย่างมีสติ..นั้นมีความหมายว่าอย่างไรบ้างครับ...?..อยากให้กูรูและผู้มีประสบการณ์ได้กรุณาอธิบายแบบง่ายๆ..ได้ใจความ.!.โดยเฉพาะผมเอง..เป็นบุคคลธรรมๆที่ให้ความสนใจสำหรับเรื่องนี้..และเลงเห็นความเป็นประโยชน์ต่อผู้ที่สามารถฝึกตนและปฏิบัติได้อย่างถูกต้อง ตามคำอธิบาย..โดยคำถามนี้..
ขอความเมตตา..ชี้แนะด้วยครับ..ขอบคุณและขออนุโมทนาแก่ท่านผู้รู้ทุกๆท่าน..ที่ให้ความสนใจและชี้นำด้วยครับ...

 

ขอ ออกตัวไว้ก่อน ณ ที่นี้
ผมเคยประสบเหตุการณ์ นึง (ไม่ทราบว่า จะเป็นสติ สมาธิ หรือ ใดๆ หรือปร่าว??)
เนื่องจากผมไม่เคร่งเรื่องปฎิบัติ ต้องทำตามนั้น ตามนี้ ถึงจะถูก หรือจะผิด

วิธีของผม คือทดสอบทดลอง พิจารณาเอาด้วยตัวเอง ..

มีอยู่ครั้งหนึ่ง ขณะตั้งใจจะนอน
(ซึ่งบ้านผม มักเปิดโทรทัศน์ทิ้งไว้ตลอดคืน และมักเปิดเสียงดังตลอดเวลา |||=,=)
ขณะเดียวกัน ผมก็จรดสติ (ขอใช้คำนี้ เพราะว่าใกล้เคียงกับวิธีที่ผมลองดูที่สุดแล้ว)ไปตามเสียงที่ได้ยิน
ตามปกติเสียงพูดคุยใน TV พูดภาษาไทย
เวลาเรานอนฟัง เราจะฟังเข้าใจอยู่ตลอด ใครทำอะไร ที่ไหน เป็นยังไง เสียงอะไร
ซึ่งเสียงที่มากระทบหูนั้น เราจะฟังรู้เรื่องทุกคำอยู่แล้ว โดยธรรมชาติ ไม่อยากฟัง มันก้อ ดันรู้เรื่อง ซะงั้น !!!
ผมลองจดจ่อฟัง (นอนนิ่งๆปล่อยให้มันเข้ามา หรือฟังมันตลอดเวลา คือตั้งสติฟังไว้ตลอด)

พอถึงจุดๆหนึ่ง ซึ่งก็นานมากเหมือนกัน (ปกติผมก้อนอนยากอยู่แล้ว)
เสียงที่กระทบหูเราตลอดเวลานั้นปรากฎว่า ค่อยๆเบลอ ค่อยๆเบลอ เรื่อย ๆ
ทั้งๆที่ผมยังไม่หลับ เพียงแต่ตั้งใจจดจ่อที่เสียงอย่างเดียว ปรากฎว่า เสียงเหล่านั้นกระทบหู เรากลับฟังไม่รู้เรื่องว่าเค้าพูดอะไร เหมือนๆฟังไม่ออก
เหมือนกับว่าเราลืมภาษาไทยประมาณแบบนั้น รู้แต่ทำนองเสียง ยังไงอย่างงั้น
(ผมก้อพยายามไม่หลุกหลิก ยังคงจดจ่อต่อไปประคองสติตลอดเวลา..แต่ไม่ได้ยึดติดจับเสียง เพียงแต่ให้มันไหลผ่านหูไปเรื่อยๆ )
จริงๆ แล้ว วิธีจรด เพ่งสติแบบนี้(ไม่รู้ว่าเรียกว่าอะไรกัน) ก็ออกจะยากสมควรอยู่ครับ
(รู้สึกอธิบายให้เข้าใจง่ายๆได้ยาก ด้วยแฮ๊ะ =,=)

เสียงเหล่านั้น เริ่มเหมือน จะ ยืดดดได้ คือ เสียงจะออกยานๆ เบลอๆฟังไม่เป็นคำศัพท์
เสียงจะกังวานและลากยาวไปมากๆ
ซึ่งผมเข้าใจว่าสมองเริ่มเข้าสู่สภาวะหลับ หรือใกล้หลับ จะอะไรก็แล้วแต่
ผมไม่อาจชี้ชัดตรงจุดนี้ได้ เพราะผมก้อยังรู้สึกตัว เต็มที่อยู่ ประคองสติอยู่เหมือนเดิม
เพียงแต่ปล่อยตัวเองให้ใหลเข้าสู่สภาวะหลับ โดยประคองสติจับสังเกตุเบาๆ ไปเรื่อยๆ
จนถึง จุด ๆ นึง ถัดไป ..
เราจะมองเห็นภาพความฝันปรากฎ นู่น นั่น นี่ ทั้งที่ตาหลับอยู่ไม่ได้รู้สึกถึงการหลับ
คล้ายๆกลับว่า เรากำลังทำกิจกรรม นู่นนั่นนี่ เดิน วิ่ง เหาะ ตามแต่ฝันจะพาไป เสมือนจิงมากๆ
รู้สึกถึงรสกาแฟในปาก กล่นไหม้ๆ ขมๆ รู้สึกถึงกลิ่น อากาศ รอบๆตัว เหมือนว่าเราจะไวต่อสิ่งเร้ารอบตัว
มันแปลกๆ เพราะ ขณะเดียวกันผมก็รู้สึกถึงตัว ที่กำลังนอนประคองสติ ไม่ให้ว่อกแวก
เหมือนเรา จะรู้สึกถึงร่างกายได้พร้อมกัน ทุกร่าง ทุกขณะ (ย้ำรู้สึกพร้อม กัน ทั้งตัวที่นอน กะตัวที่ทำกิจกรรมอยู่ในฝัน) งงมะ !!
พร้อมกันนั้น สติผมก็อยู่ครบพอจับสังเกตุเสียงไปด้วย
(ความตั้งใจเดิม คือ ผมอยากรู้ว่าเราหลับได้ไง หมดความรู้สึกเมื่อไหร่ หรือ หลุดไปเมื่อไหร่ เลยพยามจรดสติประคองไปที่เสียงตลอดเวลาคับ)
แต่ว่าเสียงที่ได้ยิน กับเป็นเสียงโทนนนนนเดียวเบลอออๆ ยืดดดยาววว มาก ๆ

ผ่านไปอีกจากตรงนี้ เสียงจะเป็นโทนทุ้มมากๆ โทนเดียวยาวเหมือนไม่มีที่สิ้นสุด คล้ายจะเริ่มเงียบบบบ ไปเรื่อย ๆ แต่ยังได้ยินเสียงอยู่
ฮืมมมมมมมมมมมมม ยาวอย่างไม่สิ้นสุด
แล้วทุกๆอยากก็มืดลง มืดลง เรื่อย ๆ ผมไม่รู้สึกถึงแรงกระเพื่อม เวลาหายใจหรือ อะไรเรย รู้สึกแค่ว่า ว่างเปล่า รู้สึกถึงความลึก ลงไป เรื่อย ๆ ...
ทั้งๆที่มันควรจะรู้สึกได้ตลอดเวลา

จู่ๆ เสียง นาฬิกา ก้อ ดังลั่น ผมก็หลุดจากจรดสติ ออกมาทันที ..
(ประมาณ ตกใจอย่างแรง)


หลังจากวันที่ประสบ เหตุการณ์นี้ ผมก็ยังไม่มีเวลาได้ทดลองทำซ้ำอีก ..
เนื่องจากภาระของงาน ..
จนกระทั้งลืมไป ว่าจะลองทำอีกดู ..
จนมาเห็น กระทู้นี้เข้าจึงนึกขึ้นได้ ...

ถามว่ารู้สึกนอนเต็มอิ่มไหม ?? เหมือนตอนหลับไม่มีสติ
ขอตอบตรงนี้เลยว่าไม่ครับ

มันคล้ายๆว่าไม่อิ่มแต่ก็ไม่เพลีย (เอาไงแน่ สับสนหว่ะ =,=)

ก้อไม่ทราบว่าจะเรียกว่า สติไหม ??
เพราะเฝ้าสังเกตุ สภาวะ นี้ ตลอด กระทั่งหลุดออกมา
(แต่รู้ตัวเต็มที่ว่าไม่ได้หลับ หรือคิดไปเองครับ)

ประสบการณ์ที่ผมเจอคงแชร์ได้แค่นี้ อ่ะคับ

 

หลับมีสติ แล้วแต่จิตใครจะชอบแบบไหน ทำได้หลายแบบ จุดสำคัญอยู่ที่ ต้องมีความสุข
เพราะความสุขทำให้เกิดสมาธิ สมาธิทำให้เกิดความสุข แต่อย่าเลือกความสุขที่เป็น อกุศล
ผมเลือกใช้แบบดูลมหายใจ และท้องพองยุบ ผลที่เป็นจะมีสองแบบ ที่ผมเป็นคือ

หลับแบบไม่ฝัน ร่างกายจะอยู่ท่าเดิม ตื่นมาจะปวดตามร่างกาย(ตอนตื่นใหม่ๆเท่านั้น)แต่ใจเบิกบาน

อีกแบบหลับฝัน ร่างกายขยับเยอะมากก็รู้สึกได้ เหมือนคนนอนไม่หลับ
ตื่นมาไม่อ่อนเพลีย ทั้งกายและใจ จะไม่ง่วงทั้งวัน